NEL MOLÍN - Estaya de publicaciones n'asturianu, dedicaes a la nuesa cultura y tradiciones. Cola collaboración de Xuan Miyar

Son les 7 la tardi, otru día que nun vió pasar a naide pal molín. Aurora, seguru que güei tampocu nun faló con naide, otru día más ensin moler, otru día más ensin maquila, ¿Quién va dir, quién sema, ónde ta la xente?. Amador lleva díes esmolíu dando-y vueltes a la mollera, tien de dir ver la molinera.

Amador ye ún d'esos homes que vive sólu nel pueblu. Siete cases zarraes, namás cinco tan abiertes y namás una tien ganáu, poro, en denguna semen.

Amador nun ye de presumir pero güei pela mañana llavóse y punxo llimpiu'l pantalón, va baxar al molín. Al baxar dexó la burra nel prau, la que-y da la compañía y dalgo de facer.

Per caminos ente muries desarmaes, cotolles descomonaes, castañales centenaries faciendo fondes solombres, entá queden les buelgues d'eses rodaes grabaes nes llastres pelos años, feches col rodar de carros y carretes y, tórnase a mozu, de cuando'l tránsitu pel camín de neños, de alforxes y de cestes, yera'l vezu pa la xente, estraña la lluz d'eses solombres eternes. Sabe que nun va alcontrar a naide. ¿Ónde tará la xente?.

Na calma la mañana, ensin un soplu d'aire que lu ponga sollerte dando-y na cara. Fueyes seques cayendo sele, lo únicu que se mueve. Fai l'asomu pela canal, fueyes, mofu, cañes rotes y piedres, ¿Per ónde cuerre l'agua?. Avérase al molín, tan paráu comu l'aire la mañana y avivó los sos sentíos.

Remembra l'arume del maíz fechu fariña, ye lo primero que siente. Telarañes texíes na puerta, la d'enriba abierta, mira bien... nin hai puerta. Va averándose a la casa, pon la oreya y nun siente nada. Aurora, Aurora, llama. Silenciu llama silenciu, y el selenciu llama a la nada...

Mira la rodiada, paez que ta tou bien curiáu, y tou ye calma. Cales, xeráneos y roses florecen al rodiu la casa. Un gatu tres el cristal la ventana paez que ye lo que-y da vida al llar, onde les ruines güelen a decadencia, adornen el llugar. Mira'l cielu, mira'l tiempu, recréase mirando'l carbayu vieyu onde xugaben, ente árboles, a la maya. Un gritu de sustu failu tar de nueves nel llugar.

-¡Ai!, ¿Qué faces equí Amador?.

Con cara de plasmu, ensin saber per ónde apaeció la molinera, diz-y.

-Aurora, que vini a vete...

Un calderu d'agua na mano y na otra'l ruenu acabante quitalu de la cabeza, da rempuesta a la ausencia d'Aurora, que t'avezada a tar sóla, posa'l calderu. Pañoleta negra, mandil gastáu, la saya de cuadros prieta, rota y puerca. Dexa les madreñes a la puerta xuntu al calderu. Miraes cómplices qu'amosen xestos de comprensión y derrota.

Nun son los años del bulliciu'l molín, nin los años mozos d'actividá dala. Burros, alforxes enllenes, xuegos y xuntances populares yera l'actividá diaria, güei, equí tamos sólos. ¿Ú ta la xente?.

Nun saben qué dicise, miraes, medies pallabres...

Remembrances d'otros tiempos enllenos d'enfotos, qué pintamos nesti tiempu ensin almorzar recuerdos, y non, nun facemos vacíu a les mentes entá despiertes, semos quién xintar ilusiones, años pasaos que mos dan la esperiencia de la vida enllena d'hestories, dexando caminos andaos enllenos de roses, anque agora, mos pinchen les espines.

Damos la to lluz lluna, allúmanos cola esperanza en caminos de ñubes grises, arratrando los pies per onde s'aldovina'l desiertu.

Miraes arrequexaes, asemeyando pantasmes vivos pela aldea, coles sorrises perdíes y les miraes dolientes, ensin sintir xirar les mueles.

Aurora clisa la mirada nel carbayu vieyu, Amador nun diz nada, mira de nueves al suelu.

XUAN MIYAR