Estaya de publicaciones n'asturianu, dedicaes a la nuesa cultura y tradiciones. Cola collaboración de Xuan Miyar

LA MAYADA

El sitiu pa él, yera'l de siempres, siempres-y llamaren la fragua, pero, nadie de los que tán s'alcuerda'l porqué, namás s'alcuerda él, que dende mui pequenu, cuando sacaren los fierros qu'ocupaben sitiu y estorbaben nes esquines, y la única referencia que se caltién güei, son los fierros gordos espetaos nos murios a modu de gabitu pa colingar coses  qu'entá s'usen.

Lleva una selmana iguando, preparando'l llugar pa mayar. Separtando aperios y preseos pa los llaos, dexando llibre l'espaciu, pal llagar, la mazana, los duernos y tou lo precisu pa la xera, y dexando la pipa y los barriles llímpios y nel so sitiu, amás de los duernos, mayos, pales y un calderu.

Y llegó'l día que s'alcontró cola fragua enllena xente vinientes a echar un gabitu. Güei ye'l día de remembrances, de vezos, el so mundiu ta ehí, ye'l dél, ye feliz y nun s'entera que'l corazón torna de vuelta.

Cuatro homes mayando, dos a cada llau del duernu, cola música de los golpes de mayos acompasaos, y ambiente de trabayu y folixa.

El güelu quier mandar, ordena, diz... Los neños dando voces, d'egarradielles, folixa y carreres.

La palanca que trayistes nun val pa esa carraca. Quitai les fueyes seques. Quitai les mazanes picaes.

Aurelio manda pero nada, nin lu oyen, nun-y facen casu. Ye invisible, que si quies, da pasos, mira la xente...

Da un glayíu, - Quitai esa mazana picada.

Naide lu siente.

Quítate del mediu güelu, van tirate.

Siente'l rodiu, mira, ye él quién lo siente. Dase de cuenta, yá blincó'l tiempu. Nun ye pa rise, cavilga, tampocu paga riñir y ponese seriu... pero, allégrase enforma viendo los nietos, velos esfutar cola mayada, enllénase-y l'alma. Entrúgase, quién va podar en xineru, quién va quitar l'arfueyu. Echa la cuenta, ésta ye polo menos, la so trenta mayada.

Van echando la magaya nel llagar, avera bien el duernu, de seguida va principiar a pingar.

Güelu quítate, vas cayer, Aurelio quítate, que van tirate los rapazos. Aurelio estorba y Aurelio a la fin lo entiende. Arrastrando la pata arrima un tayuelu,  siéntase onde'l duernu. Mira de regüeyu y ve con emoción un filín de sidra que pinga,  duce y mansulíno nel duernu, y cómu se va formando la espluma dorada. El güelu garra un palín pa metelu, y que nun s'atasque'l furaquín. Namás mira'l duernu, nin oye, nin manda, nin mira cómu va la mayada, y Riquín el nietu pequenu, ye quien s'avera al güelu.

        -¿Yá se puede beber un pocu güelu?.

Aurelio pása-y la mano pela cabeza y míralu con güeyos de güelu. Ai'l mio neñu, cavilgando, si sedrá Riquín quien dalgún día-y toque preparar la mayada. Ta Riquín ensin perder güeyu a la algarada de la rapazada y ponse nes rodielles del güelu, Aurelio afalágalu y pálpalu pela espalda , da-y un mimu comu de vezu.

        -Alguarda un pocu mio neñu.

El güelu vive esi momentu comu cimeru, los güeyos mirando pal duernu y siente'l cariñu del neñu pequenu. Nun quier sintir más nada, nun mira cómu facen la mayada, nin mira cuántu falta, la improvisación y'l desorde ye lo qu'afaya, nadie fai nada al so sen, namás sabe que a él yá nun lu dexen facer más nada.

¿Dasme un pocu güelu?. Apúrrime la zapica, non, nun metas el vasu nel duernu.

Riquín preba la sidra, ente los rapazos, formóse una bona algarada.

        -Riquín, trai pacá'l banquín.

Sentaos los dos nel banquín arrimaos al muriu, el güelu xúntase bien col neñu. Mirando pa dientro siente que yá se-y pasó'l tiempu, lo únicu qu'invade, ye'l golor remembráu de la sidra'l llagar caendo al duernu.

        -Otru poqueñin gúelu.

        -Non, que si te da cagalera ríñeme la to güela.

Y ehí tán, nesi requexu. Afalagando al so nietu asela y fai un esfuerciu,  cásique vencíu nel so sentimientu, nel camín andáu a la vida ganada. Pon enfotu, piensa, quién va siguir llimpiando la fragua, quién va rellenar el barril, quién pañará la mazana, quién va saber facer el trasiegu...

Deprendiólo bien, sabe que pa él, ye la última mayada.

XUAN MIYAR